FIZJOTERAPIA

Metody neurofizjologiczne

PNF (proprioceptywne nerwowo – mięśniowe torowanie)

metoda dr Hermana Kabata i Maggie Knott, polegająca na przywracaniu funkcji ciała oraz wzorców ruchowych (chodzenie, siadanie), utraconych w wyniku chorób Ośrodkowego Układu Nerwowego (udary, SM, choroba Parkinsona, urazy czaszkowo – mózgowe, urazy rdzenia kręgowego, choroby móżdżku) oraz dysfunkcji w obrębie układu ruchu. Metoda uwzględnia odczuwanie własnego ruchu (propriocepcję) oraz skupia się na ułatwianiu ruchu zgodnego z fizjologicznymi sposobami wykonywania jak najbardziej skutecznej czynnościowo aktywności ruchowej. Terapia skupia się na silnych i zdrowych regionach ciała, co umożliwia pełne wykorzystanie rezerw tkwiących w organizmie, zapewniając bezbolesną pracę. W metodzie wykorzystuje się ruchy zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Istotą metody PNF jest maksymalne pobudzenie ekstero i proprioreceptorów znajdujących się w ciele oraz różnych sfer kory mózgowej w celu ułatwienia (torowania) ruchu w obszarze uszkodzonym.Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach, co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego, czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze.

Wskazania do terapii metodą PNF:

• neurologiczne (udary mózgu, urazy czaszkowo - mózgowe i rdzenia kręgowego, stwardnienie rozsiane, ataksja, choroby móżdżku, polineuropatie, choroba Parkinsona, zaburzenia po zabiegach neurochirurgicznych, zaburzenia funkcji wegetatywnych, neuralgie nerwów czaszkowych, mózgowe porażenie dziecięce, przepukliny oponowo-rdzeniowe),
• ortopedyczne (stany po urazach kości, stawów i tkanek miękkich, po wszczepieniu endoprotez, po artroskopii i zabiegach rekonstrukcyjnych, kontuzjach sportowych, amputacjach),
• wad postawy ciała (skoliozy, deformacje klatki piersiowej, stawów kolanowych, stóp),
• zaburzenia chodu i utrzymania równowagi,
• choroby mięśni (zaburzenia metaboliczne i funkcji, deficyt masy i siły mięśniowej, dystrofie, zmiany zapalne),
• choroby kręgosłupa (zespoły bólowe, dyskopatie)

NDT – Bobath – (usprawnianie neurorozwojowe)

Metoda opracowana przez Bertę i Karla Bobath w latach 40-stych XX wieku, przeznaczona dla dzieci i dorosłych polegająca na stymulacji odpowiednich części ciała w celu wywołania reakcji odruchowych. Usprawnianie nerwowe – ponieważ stosowana terapia dotyczy zaburzeń ruchowych OUN, rozwojowe ponieważ diagnoza i rehabilitacja oparta jest na analizie rozwoju psychomotorycznego. Podstawowym założeniem koncepcji jest plastyczność mózgu, czyli jego zdolność do uczenia się na podstawie informacji docierających z zewnątrz. Małżeństwo Bobath zaobserwowało, że dzieci z chorobami ośrodkowego układu nerwowego, czy też dysfunkcjami ruchowymi inaczej odbierają wrażenia czuciowe, a ich odruchy fizjologiczne nie są prawidłowe. Np. nietrzymanie głowy czy tylko częściowa kontrola nad mięśniami szyi i głowy mogą być jednymi z pierwszych niepokojących objawów u niemowlaków. W późniejszym okresie może też dojść do asymetrycznego układania ciała oraz nadmiernego prostowania lub zginania kończyn.  Stymulowanie części ciała dzieci wpływa korzystnie na prawidłowe napięcie mięśniowe. U dorosłych ćwiczenia mają na celu przywrócenie utraconych funkcji, a także zapobieganie utrwalaniu niekorzystnych zmian, które zaszły w wyniku chorób ośrodkowego układu nerwowego (udary, urazy czaszkowo – mózgowe). W koncepcji kładzie się szczególny nacisk na normalizację napięcia mięśni odpowiadających za prawidłową postawę i prawidłowy wzorzec ruchowy. 

Wskazania do metody NDT – Bobath:

• uszkodzenia OUN (udar mózgu, urazy mózgowo-czaszkowe, schorzenia zapalne oraz zwyrodnieniowe);
• wcześniaki, niemowlęta i dzieci z zespołami neurologicznymi i genetycznymi,
• zaburzenia rozwoju psychoruchowego (nieprawidłowe ruchy kończyn i odczuwanie własnego ciała, odginanie główki do tyłu, asymetria ciała, zaciskanie piąstek, brak poczucia równowagi i umiejętności chwytnych, zaburzenia napięcia mięśniowego, problemy z kontrolą głowy i tułowia, dominowanie wzorców zgięciowych i wyprostnych, upośledzenie ruchów rotacyjnych),
• kręcz szyi